Zeolit . Akvaryumda Neden ve Ne Zaman Kullanalım?

Zeolitler  akvaryumunuzda amonyaktan kurtulmak için harika bir iş çıkarır. Görüşler değişse de çoğu uzman zeolitin acil durumlar için harika olduğunu kabul etmekle birlikte, uzun süreli kullanımda genellikle ideal olmadığından bahsederler. Bunun nedenini anlamak için, zeolitin ne olduğunu ve nasıl çalıştığını keşfedelim.
Zeolit ​​Nedir?
Zeolitler büyük oranda silis ve alüminyumdan oluşan yüksek oranda emici gözenekli minerallerdir. Süngerin su emmesi gibi, zeolit de istenmeyen çeşitli materyalleri yakalama ve tutma becerileri için kullanışlıdırlar. Yalnız tüm zeolitler aynı değildir. Kinoptilolit veya Klino, amonyak için özellikle yüksek bir afiniteye sahip, doğal bir şekilde bulunan zeolit ​​biçimidir, bu nedenle arzu edilen bir ortam veya filtre malzemesi demektir. Zeolitin çeşitli doğal formlarına ek olarak, yapay olarak oluşturulan zeolit ​​formları, doğal formları ile oluşumlarında farklılık göstermektedir.
Akvaryumunuz için zeolit ​​seçerken, özellikle akvaryum kullanımı için etiketlenmiş olanlardan birini seçin. Örneğin, kedi kumlarının çoğunda zeolit ​​bulunur. Bunlar akvaryum kullanımı için formüle edilmemiştir ve önerilmez. Hem tatlı su hem tuzlu su akvaryumları için özel olarak formüle edilmiş zeolitler bulunmaktadır. Her iki formül de tatlısu akvaryumları için uygundur. Aktif karbonu ve zeoliti birleştiren bazı formülasyonlar da vardır; bu kombinasyon, ciddi amonyak sorunu yaşayan veya yeni kurulan akvaryumlara uygundur.
Zeolit ne yapar? Ne Yapmaz?
Tatlı su akvaryumları için formüle edilmiş zeolit, amonyak emilimini kolaylaştıracak ve ani veya potansiyel amonyak artışlarında yararlı bir medya haline gelecektir. Akvaryumdaki zeolitinizin istenmeyen her toksini çıkarmadığını ve sonsuza kadar çalışmadığını bilmek önemlidir. Bir süre sonra doymuş hale gelir ve artık hiçbir fayda sağlamaz.
Genel olarak, bir ay içinde veya daha kısa sürede tükenir ve değiştirilmesi veya şarj edilmesi gerekir. Oldukça yüksek amonyak seviyeleri söz konusu olduğunda, zeolit iki hafta içinde veya daha kısa sürede tüketilebilir. Amonyak seviyelerini daima kontrol edin. Amonyak yok edildikten sonra, zeoliti çıkarın.
Akvaryumda Zeolit ne zaman kullanılmaz?
Uzmanlar, yeni kurulan bir akvaryumda zeolit ​​kullanmanın değeri konusunda fikir birliğindedirler. Birçoğu biyolojik ürünlerin doğal olarak gelişmesine izin verilmesi gerektiğini düşünüyor. Bununla birlikte, tehlikeli derecede amonyak yükselmesi olursa zeolitin kısa vadede kullanılması gereklidir. Bu, yeni kurulan bir akvaryumda bile geçerlidir, çünkü amonyak zehirlenmesi bu durumlarda hızlı bir şekilde ölümcül olabilmektedir. Amonyak seviyeleri düştüğünde zeolitin çıkarılması önerilir. Zeolit ​​devamlı olarak kullanılmamalıdır. Bunun yerine, çıkarılmalı ve aktif karbon gibi standart malzemelerle değiştirilmelidir.
Tatlı su için formüle edilmiş zeolit ​​asla tuzlu su veya tuzlu tanklarda kullanılmamalıdır. Su kimyası üzerindeki etkisi, tuzlu su akvaryumlarındaki mercanlar için öldürücü olabilir. Ayrıca, zeolit ​​kullanıldığı durumlarda tatlı su akvaryumuna  tuz ilave edilmemelidir. Tuz ilavesi zeolitin absorbe ettiği amonyağı serbest bırakmasına neden olabilir, bu da ani ve potansiyel olarak tehlikeli bir amonyak yükselmesine neden olur.
Akvaryum Filtrenize Zeolit'in Yerleştirilmesi
Zeolit genellikle aktif karbona benzer bir biçimde kullanılır ve filtre içinde bir torbaya yerleştirilir. Toptan satın alınabilir veya kendinden file içinde satılabilir. Filtre içinde zeolit sünger veya mekanik ortam ile halkalar veya biyolojik ortam içine yerleştirilebilir.
Zeoliti Yenilenmesi veya Değiştirilmesi?
Tatlı su akvaryumlarında kullanılan zeolit, emilen amonyağı serbest bırakması için yüzde 5 tuz çözeltisine batırarak yeniden doldurulabilir. 24 saat boyunca tuzlu suda bekleyen zeoliti geniş bir tespsiyeye yayarak kuruması için bekletin.
Yenileme işi uzun sürdüğü için bir çok akvaryumcu buna çaba harcamanın uygun olmadığını yenisinin alınabileceğini söylemektedir.

Daha önce belirtildiği gibi, zeolitle işiniz bittikten sonra akvaryumdan çıkarılmalıdır. Amonyak bittiğinde ya da neredeyse kaybolursa, filtredeki zeolitin değiştirilmesi gerekli değildir. Bunun yerine, standart filtre malzemesi kullanın. Zeolit yeniden şarj edilirse, 2-3 ay kullanıldıktan sonra atılmalı ve yeni zeolit ile değiştirilmelidir.

Çeviri: Spruce

Cüce Vatoz , Ancistrus dolichopterus , Bushymouth Catfish, L144 , Longfin

Akvaryumdaki Nitrojen Döngüsü

1-Yiyecek balıklara verilir. 2-Balık dışkıları amonyak oluşturur. 3-Bakteriler amonyağı nitrite dönüştürürler. 4-Bakteriler Nitriti Nitrata çevirirler. Bitkiler nitratı besin olarak kullanır. 5- Nitrat düzeylerini düşürmek için yapılan su değişiklikleri. 6-Güneş ışığı bitkilerin fotosentez yapmasını sağlar. 7-Alt tabakadaki bakteriler çürütme parçalamada rol oynar. 8-Bitkiler gün boyu oksijen üretirler. 9-Bitkiler büyümek için gün boyunca Karbon dioksit emer. * Bitkiler gece boyunca Karbon dioksit verirler.http://www.theaquariumwiki.com


Akvaryumda Nitrojen Döngüsü

Evre 1- Amonyak balık atığı ve yenilmemiş gıdalar yoluyla akvaryuma girer. Balık atığı ve fazla miktarda gıda, iyonize amonyuma (NH4) veya iyonize edilmemiş amonyağa (NH3) bölünecektir. Amonyum balıklar için  çok zararlı değildir, ancak amonyaktır zararlıdır. Amanyoğa veya amonyuma dönüşüm süreci suyun ph seviyesine bağlıdır.  Ph değeri 7'nin altındaysa amonyuma Ph 7 ya da daha yüksekse amonyağa dönüşüm olur.
Evre 2- Kısa bir sürede akvaryumda nitrosomonas bakterileri üreyecek ve amonyağı oksitleyerek ortadan kaldıracaktır. Amonyak oksidasyonunun yan ürünü Nitritlerdir. Böylece depoda artık amonyak yoktur, ancak artık ele alacağımız başka bir toksinimiz var Nitritler. Nitritler balıklar için amonyak kadar zehirlidirler. Bir test kitiniz varsa, nitrit seviyelerinin birinci veya ikinci haftanın sonlarına doğru arttığını görebilirsiniz.
Evre 3- Yine zamanla akvaryum ortamınızda Nitrobacter adı verilen bakteriler gelişir ve nitritleri nitratlara dönüştürürler. Nitratlar balıklara amonyak veya nitrit kadar zararlı değildir, ancak fazla miktarda bulunması balıklarınızda hastalıklara yol açabilir. Akvaryumunuzu nitratlardan kurutmanın en hızlı yolu kısmi su değişiklikleri yapmaktır. Akvaryum kurulduktan sonra tank suyunuzu yüksek nitrat seviyeleri için izlemeniz ve gerekirse kısmi su değişiklikleri yapmanız gerekecektir.
Su değişiklikleri yanında akvaryumlarda nitratları kontrol etmenin diğer yöntemleri de vardır. Tatlı su balığı tankları için canlı akvaryum bitkileri bazı nitratları tüketir. Tuzlu su balığı tanklarında canlı kaya ve derin kumlu yataklar anaerobik alanlara sahip olabilir, burada denitrifikan bakteriler, nitratları, akvaryumun su yüzeyinden kaçan zararsız azot gazı haline getirebilirler.

İdeal Akvaryum Su Parametreleri

Tatlı Su Parametreleri	Tatlı Su Karışık	Afrika Cichlid	Bitki ve Discus	Tuzlu Su	Havuz Tank
Sıcaklık	22-28 °C	22-28 °C	24-30 °C	22-30 °C	1-30 °C
pH	6.5 – 7.5	7.8 – 8.5	6.0 – 7.5	7.5 – 8.4	6.5 – 7.5
Amonyak	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0
Nitrit	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0
Nitrat	< 50 ppm	< 50 ppm	< 30 ppm	< 50 ppm	< 50 ppm
Alkalin (Karbon Sertliği)	4 – 8 KH	10 - 18 KH	3 – 8 KH	10 - 18 KH	4 – 8 KH
Genel Sertlik	4 – 12 GH	12 - 20 GH	3 - 8 GH	12 - 20 GH	4 – 12 GH

Akvaryumlardaki En İyi Yosun Yiyiciler

Akvaryumunuzda az miktardaki yosun şirin görünebilir ancak kontolsüz yayılmaları keyfinizi kaçıracaktır. Akvaruyumdaki yosun artışına ilaveten filtrenizde de yosun oluşumu başlaması sizi temizlik konusunda bıktırabilir. Salyangozlar, karidesler ve bazı yosun veya alg yiyen balıklar size bu konuda yardımcı olabilir. Doğal habitat oluşturmanız ve temiz bir akvaryum için canlı çeşitliliğini arttırmanız gerekiyor. Tabiki seçim yaparken uyumlu türlere dikkat etmeniz gerekiyor.

Yosun yiyicilerinin en büyük sorunu, akvaryumunuzdaki diğer balıklarla olan belirsiz uyumluluğudur. Görevleri yosun yemektir, kendileri yenilmemektedir. Hayatta kalmalarını istiyorsanız, yosun yiyenlerin tankın içindeki balık türleri ile uyumlu bir şekilde yaşadığı hakkında bilgi sahibi olmanız çok önemlidir. Hangi balıkların hangi yosun yiyicilerle yaşayacağını öğrenmek için zamanınız yoksa, yosun yiyicilerinizi ayrı bir depoda tutup ve gerektiğinde bunları ana deponuza geçici olarak taşıyabilirsiniz. Benim seçimim bir arada yaşayabilecekleri türleri aynı akvaryumda yaşatmanız olacaktır.

Siyam yosun yiyicisi (Siamese Algea Eaters)

Siyamlar özellikleri nedeniyle listenin en başında yer alıyor. Sadece seyir zevki olmalarından değil aynı zamanda yosunları acımasızca tüketirler. Siyamlar akvaryumlarda sık görülen yosun türlerinin yanında artıklar, sebzeler, yemler veya canlı gıdalarla da beslenebilirler. 

5cm'ye kadar büyüyebilen siyamlar, her ölçekteki tanklar için idealdir ve diğer türlerle uyumludurlar. Sayılarının çok fazla olursa akvaryumda kendi kolonilerini oluşturup baskın hale gelebileceklerinden az miktada bakılmasını öneririm (100 litre için en fazla 5 tane gibi).

Bakımları kolaydır, yaklaşık 25 derece sıcaklıkta oksijenli bir ortam sağlanması gerekir. Hızlı ve atak balık olduklarından geniş ve bitkili tanklarda daha mutlu olacaklardır. Çok iyi sıçrarlar bu nedenle akvaryumunuzun üzeri kapalı olmalıdır.

Twig Kedi Balığı (Twig Catfish)

İştahla yosun yiyen bir diğer balığımız Twig. Yaygın olarak uzun kuyruklu kedi balığı olarak bilinir. 20 cm'ye erişebilen boyları nedeniyle büyük tanklar için önerilir. Tetra ve rasbora gibi balıklarla uyumludur. Saklanmayı seven bir tür olduğu için tankınıda çok sayıda bitki ve tüneller olması önerilir. Fazla miktardaki su değişimlerinden etkilenebilirler o nedenle su dengesi kararlı akvaryumlarda daha sağlıklıdırlar. Ciklet ve barb türleri besliyorsanız onlara karşı çok savunmasız olacakları için birlikte yaşayamayacaklardır. Her türlü yosunu tüketirler sağlıklı gelişimleri için haftada 2-3 kez spirulina içeren yemlerle besleyebilirsiniz.

Otoinclus Kedi Balığı (Otoinclus Catfish)

Cüce emiciler veya otolar olarak da bilinir. Küçük boyları sayesinde akvaryumun sıkışık alanlarındaki yosunları dahi temizlerler. Büyüklükleri 4 cm'yi geçmez. Küçüklükleri sizi yanıltmasın düşündüğünüzden çok fazla yosun tüketirler. Her çeşitte yosunu tüketirler ancak kahverengi ve yumuşak yeşil yosunları daha çok tercih ederler. Yosunlarınız bittiyse ara sıra kabak yemek hoşlarına gidecektir. Twig be siaların aksine grup balıklarıdır ve akvaryumunuzda en az 5 tane bulundurmanız onları mutlu edecektir. Yaşama alanları için 100 litrelik bir tank yeterlidir.

Diğer balıklarla genelde uyumludurlar ancak ciklet türleri ve melek balıkları tarafından saldırıya maruz kaldıkları bilinmektedir.

Cüce Bristlenose (Bristlenose Plecos)

Daha büyük akvaryumlar için önerebileceğim bir yosun yiyicidir. Uzunluğu 15 cm'ye kadar çıkabilir. Boyutlarından ötürü yediği yosunların yanında ekstra yem ihtiyaçları vardır. Bu balığı seçmenizin en büyük yararı diğer yosun yiyicilerin dokunmadığı nokta yosunları tüketmeleridir. Diğer akvaryum balıklarıyla bir sorun yaşamazlar, barışçıldırlar. Büyük bir tankınız  ve içinde agresif balıklarınız varsa tercihinizi bu balıklardan yana kullanmalısınız.

Moliler (Mollies)

Genel anlamda yosun yiyen balık olarak düşünülmeseler de her çeşit yosun yeme alışkanlıkları nedeniyle bu listeye dahil edilebilirler. Özellikle siyah moliler bu konuda çok yeteneklilerdir. En çok kayalardaki ve canlı bitkilerdeki yosunları tüketmeyi severler. Akvaryumdaki tüm yosunları temizlemeyi düşünüyorsanız molilere çok güvenmeyin sadece yosun temizliğine destek olabilirler.

En iyi yosun yiyici salyangozlara bakacak olursak:

Salyangozlar yosun tüketme konusunda diğerleri kadar iyi olmasalar da oldukça popülerdirler. Doğal yolla yosun temizlemek isteyenler tarafından zorunlu olarak popülerleştirildi diyebilirz. Özellikle tatlı su salyangozlarına talep artınca ilginç görünümlerinin de yardımıyla bir çok akvarist tarafından tercih edilirler.

Nerite Salyangozları (Nerite Snail)

En popüler yosun yiyici salyangozların başında gelir. Zebra görünümlü şirin kabukları ve yosun tüketme konusundaki başarıları onları oldukça popüler yaptı. Bu salyangozların tatlı su akvaryumlarındaki yeşil nokta yosunları ve sakal yosunlarını tükettikleri bilinmektedir. Aynı zamada akvaryum zeminini de düzenli olarak temizlerler.

Yetişkin boyları yaklaşık 3 cm civarına ulaşabilir. Cikletler ve makrakantalarınız ve Helenalarınız (katil salyangoz) onların ölümüne sebep olacaklardır. Gelişimleri için Ph seviyesi 7 ve üzerinde olması önerilir. Sert sulardaki kalsiyum kabuklarının sert kalmasını sağlıyacaktır. Bunlarla ilgili tek sorun su üzerine tırmanma eğilimleridir yani akvaryumunuzun kapaklı olması gerekiyor. Bunun yanında hızlı üreyebildikleri için akvarumunuzun her yanını kaplayabilirler.

Ramshorn Salyangoz (Ramshorn Snail)

Bitkili bir tankınız varsa Ramshorn sizin için daha iyi bir seçim olacaktır. Çünkü salyangozların çoğu bitkilerinize de zarar verebilir ancak Ramshorn'lar onlara dokunmayacaktır. Ayrıca balık yumurtaları ve atık yemleri yedikleri de biliniyor.

Adlarını kabuklarının koç boynuzuna benzemelerinden alıyorlar gövdeleri genelde kırmızı veya kahverengi renktedir. Boyları 2 cm'ye kadar büyüyebilir, yüksek alkalin sularda yaşarlar. Asidik sular kabuklarının yumuşamasına neden olacağı için Ph değeri en az 7 olmalıdır. 

Ramshorn Salyangozları bitkilerini, akvaryum duvarlarını, kayaları ve süslemeleri temizlemek için mükemmeldir. Nerite salyangozlarıyla birleşince, tüm akvaryumunuzu temiz tutmak için iyi bir seçimdir. Bununla birlikte, Neritelerde olduğu gibi Ciklet, makrakanta, helenalar ve diğer büyük balıklar genellikle tüm salyangozlarınızı yiyebilir.

Gizemli Elma Salyangozu (Mystery Apple Snail)

Genellikle yavru olarak satılsalar da bir tenis topu büyüklüğüne ulaşabilirler. O nedenle büyük tanklar için öneririm. Kabukları en çok parlak sarıdır, ancak bunlar kahverengi ve mor ve kırmızı tonlarında bulunabilir. Yosunlarla birlikte akvaryum zemininizi de temizleyecektir. 

Genellikle çoğu yosunu tüketir, ancak özellikle bitki yosunu, substrat yosunu ve akvaryum cam yosununu severler. Küçük olanlar büyük, yırtıcı balıklar için bir hedef olabilir. Yumurtaları, yeteri kadar yosun ve bitki örtüsüne sahip olmaları durumunda canlı bitkileri yemeye meyillidirler, bu yüzden iyi beslenmiş olduğundan emin olun. Helenalar küçük boyutlarına rağmen bunlara da saldırabilir.

Malezya Trampet Salyangozu  (Malaysian Trumpet Snail)

En fazla 2 cm büyüklüğe ulaşan bu canlılar akvaryumunuzu yosunlardan arındırmak için bir diğer yöntem olabilir.Her tür yosunu yemesinin yanısıra zemindeki artıklar ve bitkilerle beslenirler. Elma salyangozunun aksine canlı bitkilerinize zarar vermez. Diğer salyangozlarda olduğu gibi kabuklarının sert ve güzel görünümlü olması için alkali sularda yani yüksek ph lı sularda yaşamaları gerekir. Gün içinde kumun altında saklanırken geceleri yosun temizliğiyle ilgilenirler.

En İyi Yosun Tüketen Karidesler

Tatlı su karidesleri hem seyirlerinin zevkli olması hem de yosun tüketimleri açısından iyi bir tercih olabilir. Yapışkan yosunlara çok etkileri olmasa da iplik ve çalı tarzındaki yosunlar için kullanılabilirler. Tek dezavantajları küçük boyutları ve diğer balıklar için besin olarak görülmeleridir. Barışçıl balıklar bile yetişkinlere dokunmasa da yavruları tüketecektir. Bu nedenle akvaryumunuzda onların saklanacakları ve kendini koruyacakları yerler olmalıdır. 

Amano Karidesi (Amano Shrimp)

Yosun yiyen en popüler karides türüdür. Bu yeşil rekteki canlılar adlarını Japon hobici Takashi Amano'dan almışlardır. Hemen hemen her tür yosunu ve besin artıklarını tüketirler. Yeşil nokta yosunları ve mavi-yeşil algleri tüketmekte zorlanacaklardır. Yetişkinleri 4 cm'ye kadar büyüyebilir, grup halinde bakılmaları yerinde olacaktır. Barışçıl balıklarla birlikte bakılmaları yerinde olacaktır, agresif balıklara kesinlikle yem olurlar. Bitki gübrelerinde bulunan bakır karideslere zarar verebilir bu nedenle bol bitkili akvaryumlarda %30-50 su değişimleri gerekir. Fazla miktarda kullanılan balık yemleri yosunlara karşı olan iştahlarını azaltacaktır.

Kiraz Karides (Cherry Shrimp)

Bir diğer popüler karides türüdür ve yosun yiyen balıkların ulaşamayacakları noktalardaki yosunları dahi tüketirler. Küçük boyutlarıyla saldırgan balıklardan hızlıca kaçabilirler ancak yine de barışçıl balıklarla beslemeniz daha doğru olur. Yosunlar, yiyecek artıkları ve ölü bitki kalıntılarıyla beslenirler. Kolay üremeleri nedeniyle güzel görünümlerinin yanında size maddi katkı da sağlayabilirler. 

Hayalet Karides (Ghost Shrimp)

En ucuz ve yaygın karides çeşididir. Kiraz ve amano karidesler kadar etkili olmasa da sakal yosunlarla mücadelede kullanabilirsiniz. Birkaç cm olan bu karidesler diğer balıklara kolay yem olurlar hatta genellikle balık yemi olarak kullanılırlar. Yosunla mücadele için akvaryumunuzda çok sayıda bulundurmalısınız ve saklanacakları ortam oluşturmalısınız. İsimlerini şeffaf gövdelerinden alan bu karidesler yosun konusunda diğerleri kadar başarılı olmasa da seyir zevki açısından idealdir.

Camallanus Cotti Nematode Tedavisi

Öncelikle forum sitelerinde konuyla ilgili çeşitli yorumlar ve tedavi yöntemleri anlatılmış. Hepsini ayrı ayrı okudum, yerli yabancı sitelerden araştırdım ve bu illet hakkında epey bilgi sahibi oldum diyebilirim. Başına gelen gelmeyen herkesin farklı önerileri olmuş ancak bu öneriler diğer hastalıklardaki gibi değil, radikal müdahaleler ve kabul edersiniz iş kendi akvaryum ve balıklarınıza gelince değişiyor, bu kadarına gerek var mı diyorsunuz. Fıkrada bahsedildiği üzere eşekten düşenin halini eşekten düşen anlar. Akvaryum severlere faydalı olması, konuyla ilgili boşa zaman ve para harcanmaması için öğrendiklerimi ve tecrübemi paylaşmak istedim.

Bu camallanus belası maalesef benim başıma da geldi. Akvaryumcuda gördüğüm birkaç ithal lepistesin rengi hoşuma gitti aldım. Hemen akvaryuma koymadım alıştırma evresi falan derken emin olduğumda ana tanka ekledim. Birkaç gün sonra lepisteslerden birinin anüsünde sürekli duran dışkı gibi bir şey dikkatimi çekti çok önemsemedim ilerleyen günlerde hala kaybolmadığını görünce şüphelendim ve araştırmaya başladım. Bu şey camallanus nematode muş. Balıkları karantina tankına aldım okuduğum parazit ilaçlarından Sitraks şurup kullandım. 2 saat içinde kurtlar döküldü. Balıklardan biri öldü diğeri gayet sağlıklıydı, 2 gün karantinada tutup tekrar ana tanka koydum. Yaklaşık 3 hafta sonra neon tetralardan birinde de aynı şeyi görünce durumun ciddiyetini anladım. Araştırma makale ne varsa taradım. Öncelikle size özet olarak hastalık hakkında ulaştığım bilgilerden ve 1970 yılından beri kullanılan tedavi yönteminden bahsedeceğim. Sonrasında ise kendim bu illetten nasıl kurtulduğumu anlatırım.

Camallanus bir bağırsak parazitidir. Özellikle Kore ve Singapur kaynaklı ithal balıkların havuzlarında yapılan testlerde 10 balıktan sekizinde bu kancalı kurt ve larvalarına rastlanılmış. Yani durum oldukça vahim. Camallanus kurdunun bulunduğu bir ortamda diğer balıklarının etkilenmesi ihtimali oldukça yüksek. Çünkü dişi kurtlar balığın karnından sık aralıklarla yumurta bırakıyorlar. Kurtlar bütün balıklara bulaşabilirler yüzey, orta ve dip balığı anlamında bir ayrım bulunmuyor. Yine tatlı su veya tuzlu su olması fark etmiyor. Enfekte balıkta anüste kabarma ve koyu ipliksi çıkıntı şeklinde kendini gösteriyor. Gördüğümüz uzantılar solucanların üçte biri veya ikisi boyutunda. Yani içerde dahası var J Balığın kanıyla beslendikleri için kırmızı renktedirler. Kancaları vasıtasıyla balığa tutunurlar bu nedenle dışkıyla beraber düşmezler hatta içeri girip çıkabilirler. Bağırsak duvarlarına tutunarak balığın bağırsağına ciddi oranda zarar verirler. Bir yandan da içeride sürekli larva üretirler ve suya atarlar. Atılan larvalar sağ kalmak için başka bir konak bulmaları gerekir. Yaklaşık iki gün aç kalmaları ölümle sonuçlanır. Ancak kötü tarafı akvaryuma soktuğunuz elinizden, süzgeçlerden, dekorlardan, balık değişimlerinden diğer akvaryumlara (hatta size) da bulaşma ihtimali var.

Parazitlerin varlığının erken belirtileri fark edilmez. Akvaryumcudan aldığınız çok sağlıklı görünen balık bağırsaklarında gelişmekte olan larvaları taşıyor olabilir. Balık aldıktan sonra sterilizasyon için bazı akvaristlerin kullandıkları (metilen mavisi, parazit ilaçları vs bulunan yedek tankta bekletme) yöntemler bu kurtlar için hiçbir işe yaramaz. Yaklaşık 1 ay sonra kurtlar gelişmeye başladıkça bazı belirtiler de görülmeye başlar. Maalesef anüste gözle görülene kadar bu belirtilerin diğer hastalıklarla karışma ihtimali yüksek. Larvalar bağırsakta birikerek karında şişmeye neden olur ve dışkıyla birlikte akvaryuma yayılır. Anüsten çıkıntı yapmaya başlayana kadar balığın yumurtlamasında bir sorun olmaz. Zamanla bağırsaktaki tahriş ve enfeksiyonla birlikte karındaki şişlik artacaktır bu dönemde bazı kurbanlar kanama ve ikincil bakteriyel enfeksiyonla birlikte ölür (Yani kurt gözle görünmeden de balık ölebilir. Bizlerde iç parazit vs. gibi nedenle öldüğünü sanırız). Bazı kurtlar bağırsağı da delerek vücut boşluğuna geçebilir bu da bize camallanus nematod tedavisi sonrasında görülebilecek sebepsiz ölümleri açıklar (boşluğa giren nematod ilaçla birlikte ölür ancak bağırsaktan atılamaz içeride çürüyerek balığın ölümüne neden olur). Belirtileriyle ilgili okuduğum bilimsel bir makalede lepistes ve beta balıklarını araştırmışlar. Kısaca belirtiler şöyle:

1-      Karında şişme

2-      İlgisizlik (yeme veya diğer balıklara)

3-      Erkek balıklarda libido azalması (yani üremeye olan isteksizlik)

4-      Anüs bölgesinde şişlik ve kızarıklık

5-      Son aşama anüs bölgesinden sarkan iplik şeklinde kurt

Gelelim kesin tedavi yöntemlerine:

Tek çare etken maddesi levamisole hydrochlorid olan ilaçlar. Birkaç öneri daha var ancak diğer ilaçlar genelde ölümle sonuçlanıyor.

1-      Çözüm: Tedavide 100 litre için 1.32 gr levamizol yeterli. Öncelikle filtredeki aktif karbon ve varsa UV çıkarılır. Diğer her şey tedavi amaçlı akvaryumda kalmalı. Aynı ışıklar, aynı filtreler, aynı dekorlar ve plastik bitkiler ve aynı canlı bitkiler ve aynı sıcaklık. PH önemli değil. İçerideki  her şey ilaçla tedavi edilmelidir.
Su sıcaklığını yaklaşık 24 dereceye ayarlayın. Akvaryumdaki suyu mümkün olduğunca tümüne yakın olarak değiştirin. Tankı temizlemeye çalışmayın bu iyi Bakteri ve Protozoonayı yok ederek döngüyü kırar. Kullandığınız klor bağlayıcı kimyasallarla suyu değiştirmeniz yeterlidir.
Tedaviye ihtiyaç duyduğunuzdan emin olun.
Levamisole solüsyonunu akvaryuma iyice karışacak şekilde boşaltın.
3 gün ve 2 gece ilaç akvaryumda kalacak, bu sürede ölen balıkları temizleyin. Ölü balıkları peçete veya kağıt havluyla çöp kutusuna atın. Su giderlerine veya lavabonuza atmayın, bulaşma riskini unutmayın. İşlemler sırasında elinizi iyice yıkayın ve strerilize edin.
Balıkları her zamanki gibi beslemeye devam edin. Akvaryumdaki hiçbir şeye müdahale etmeyin.
Üçüncü gün, tabanda göreceğiniz ölü Nematodları ve İlaçları çıkarmak için suyu tekrar değiştirin.
Hepsi bu. Fakat 3 hafta içinde tekrar yapılması gerekir. Çünkü levamizol olgunlaşmış kurtları felç ederek balıktan atılmasına ve ölümüne sebep olur ancak larvalara etkisi hakkında şüpheler var. Sağlam kalmış larvalar 3 hafta içinde aynı tedaviyle tamamen yok edilebilir.
Bu nedenle, tankı ilk önce tedavi ettiğiniz oranda 3 hafta içinde tedavi edin. 3 gün içinde suyu değiştirirseniz siz ve balıklarınız Nematoddan arınmış olur.

2-      Çözüm: 7.5 litreye 1.5 ml olacak şekilde %7.5 luk levamisole hydrochloride suyla karıştırılarak akvaryum suyuna ilave edilir. 24 saat sonra akvaryum kumu tamamen vakumlanarak çıkarılır. Akvaryum suyunu su kültürünü bozmamak için değiştirmiyoruz. Başka bir tedaviye gerek yok.

3-      Az sayıdaki bazı yazarlara göre ise bunun tedavisi imkansız, tüm balıklara ötenazi (yani öldürün) tankı da sterilize edip tekrar kurun diyorlar.

Ben nasıl bir tedavi yöntemi kullandım?

Piyasada levamisole hydrochlorid içeren eczanede bulabileceğiniz sadece iki ilaç var sitraks ve paraks. Bir de veterinerlerde bulabileceğiniz söylenen nilverm adlı ilaç var. 4 veterinere sordum hiçbirinde yoktu (nilvermi kullanmak kendi sağlığınız açısından da zararlı olabilir). Kurt tespit ettiğim sadece 1 balık vardı (neon tetra) akvaryumda (önceki ikisini saymazsak) diğerleri de oldukça sağlıklı görünüyordu ancak yukarıda saydığım nedenlerle riske girmedim. Akvaryumdaki kumu tamamen çıkarttım. Suyu 50 lt kalacak şekilde azalttım başka hiçbir şeye dokunmadım. Filtre açıkken 3 şişe sitraks şurubu akvaryuma boşalttım. Levamizol 1,5 – 4 saat arasında vücutta en yüksek konsantrasyonda bulunuyor yani en etkili olacağı saat aralığı bu. Yaklaşık 2 saat sonra zeminde 8 e yakın ölü nematod vardı. 2. gün su iyice bulandı kurt tespit ettiğim tetra dahil 4 tetra öldü. 3. Gün 2 aylık full red lepistesi ölü buldum ayrıca helena salyangozların hepsi ters gelmiş, öldüler sandım ancak tedavi sonunda su değişiminde tekrar hareketlendiler J. Başka bir kaybım olmadı. 3. Günün sonunda akvaryuma taze su ekledim. 4. Gün balıkları aynı su ile başka bir tanka aldım. Bu sırada ana tankı temizledim ve dış filtreyi boşaltıp yeniledim. İlk gün zaten tüm kurtlar temizleniyor 3 gün beklemenin anlamı şu olası çıkacak larvaların da temizlenmesi. İlaç üzerinde (insanlar için )ağır etkilenimde 1 hafta içinde tekrar uygulanması öneriliyor ancak balıklar ağır etkilenimde zaten ölüyorlar. 5. Günde temizlenmiş ve 1 günlük çalıştırılmış balıkları kepçeyle ikinci bir sudan geçirerek ana tanka ekledim. (Aç kalan ve konak bulamayan larvaların 2 gün içinde öldüğünü unutmayın). Başka hiçbir canlı kaybı yaşamadım (akvaryumdaki balıklar; lepistesler, platiler, l144 longfin cüce vatozlar, sterbai ve komando çöpçüler, kiraz karidesler, helenalar). 1.5 ay oldu şu an hepsi sağlıklı cüce vatozlar ve lepistesler yavruladı.

Mutlu son J

Önerilerim balık alacağınız akvaryumcunuz güvenilir olmalı. Yeni kurulumdan sonra balıkların üzerinde kalacak ilaç tortusu nedeniyle bir süre aktif karbon kullanmanız yerinde olur. İlacı gerekenden fazla vermeniz muhtemelen ölümlerle sonuçlanır. Bu işlemler sırasında akvaryum suyuyla temas ettikten sonra ellerinizi yıkamayı ve sterilize etmeyi unutmayın. Size ve sevdiklerinize de bulaşma ihtimali var.

NOT: Bu makaleyi bilgi paylaşımı için bizzat ben hazırladım. Amacım bu problemlerle karşılaşanların Türkçe bir kaynakla çözüme ulaşması içindir. Elbette alıntı yapabilirsiniz ancak kaynak belirtirseniz sevinirim, belirtmezseniz o da size kalmış artık. İngilizce makalelere ulaşmak isteyenlere kaynakları gönderebilirim.